Begrijp dat je soms keuzes maakt die niet rationeel zijn

Als je een beslissing maakt om waar te investeren, heb je dan last van van de volgende symptomen: een verhoogde hartslag? Een gevoel van keuzestress? Steeds aan jezelf twijfelen?

Dit zijn allemaal kenmerken dat je niet een steenkoude en compleet rationeel machine bent als het gaat om investeren. Dat is helemaal prima, je bent gewoon menselijk. Niemand is altijd 100% emotieloos. Economen hebben jaren gedacht dat consumenten op deze manier keuzes maakten maar het bleek dat niet altijd klopt. Sterker nog, de meeste keuzes die we maken zijn totaal niet goed doordacht!

‍

Wat zeggen de economen?

Voor het grootste deel van de 20e eeuw dachten economen dat de markt in principe “efficiënt” is. Met efficiënt bedoelen ze dat de markt alle publieke informatie in de prijs verwerkt. Hoe sneller dit gebeurt hoe efficiënter de markt (meer weten? klik hier!). De bewegingen van de markt is het gevolg van menselijke beleggers die al deze informatie moeten verwerken en daardoor rationele beslissingen maken. 

In dit perfecte model is het theoretisch onmogelijk voor een investeerder om de markt constant te verslaan. Alle winsten die hoger zijn dan de gemiddelde klim van de aandelen of bonds zouden neerkomen op dom geluk. 

Is dat het?

Recentelijk, wat op academisch niveau bedoeld wordt met de laatste paar decennia, is er een heel nieuw wetenschappelijk veld opgedoken dat naar irrationaliteit kijkt. Dit nieuwe onderzoeksgebied wordt ook wel behavioural finance genoemd. Dit is een samensmelting van psychologie en economie en is vlug bezig om de meest populaire manier te worden om menselijke irrationele keuzes uit te leggen en hoe dit effect heeft op de aandelenmarkt. 

‍

Waarom is dit voor mij belangrijk?

Als je begrijpt hoe en waarom je irrationele beslissingen maakt kun je jezelf voor zijn en stappen ondernemen om deze beslissingen beter te maken. Je kan het zelfs nog een stap verder uitwerken door van de irrationaliteit van anderen te profiteren. 

‍

Wat is behavioural finance?

De bedenkers van behavioural finance, Daniel Kahneman en Amos Tversky, ontdekten dat er bepaalde manieren zijn waarin mensen zich constant irrationeel gedragen. de Tversky en Kahneman dream team vonden een paar kenmerken waaraan we ons allemaal schuldig maken. 

‍

Wat zijn deze kenmerken?

Bijvoorbeeld, het menselijke brein kan snel oorzaak-en-gevolg conclusies trekken met heel weinig informatie. Ook kunnen we makkelijk misleid worden door eerder verkregen informatie. Bijvoorbeeld, als er net een vliegtuig is neergestort schatten we kans dat dit nog een keer gebeurt veel groter in dan het eigenlijk is. Door de stress van het eerste bericht wordt het rationele denken verstoord. Dit is begrijpelijk maar weet wel dat dit soort gedrag ook invloed heeft op je investeringsbeslissingen. 

Waarom doen we dit?

Geloof het of niet, dit gedrag vertonen we voor een goede reden. Het helpt ons om snel te reageren in gevaarlijke omstandigheden. Als je een schaduw in de bossen ziet van een beer is het veiliger om te denken dat dit ook van een echte beer is en snel weg te rennen. Hoewel aanvallen van beren veel minder voorkomen is dit gedragspatroon nog wel te vinden in ons brein en dat kon nogal tot domme beslissingen leiden.

Deze mentale trucjes die ons in leven houden in de grote slechte wereld kunnen je bevooroordeeld maken. Deze vooroordelen laten je incorrecte conclusies trekken die van groot belang zijn in de wereld van finance.

Kahneman’s boek Thinking, fast and slow uit 2011 is een uitlopende discussie over de glorieuze beperkingen van het menselijke brein. Een voorbeeld dat voorkomt in zijn boek gaat als volgt. Er is een weddenschap waar participanten de kans krijgen om een muntje op te gooien. als het muntje op de kop beland winnen ze 200$ en als het op munt belandt verliezen ze 100$. Een rationeel persoon zou deze weddenschap altijd aangaan. Maar heel veel mensen doen dit niet omdat de pijn van het verlies zwaarder weegt dan het geluk van de winst.

Stel je nu voor dat we twee investeerders hebben: Sarah en Tom.

Tom bezit aandelen i bedrijf A. Hij heeft erover nagedacht om over te stappen naar bedrijf B maar heeft dit niet gedaan. Nu krijgt hij te weten dat hij 1500 meer zou hebben als hij toch overgestapt was.

Sarah had eerst aandelen van bedrijf B maar ze is kortgeleden naar bedrijf A gegaan. Ze krijgt nu te weten dat ze 1500 meer zou hebben als ze niet was overgestapt. 

Als we de vraag stellen aan proefpersonen wie van sarah of tom meer spijt heeft van zijn of haar keuze komt 92% van de ondervraagden op Sarah uit volgens Kahneman. Terwijl de situaties objectief gezien exact hetzelfde zijn in waarde. Het lijkt dat veel mensen een groter gevoel van spijt hebben als je een slechte actie onderneemt dan dat je een actie niet uitvoert. 

Misschien is deze bevinding wel de kern van de reden waarom sommige mensen moeite hebben om de sprong te wagen en überhaupt te investeren. 

Je financiële voordelen

Gefeliciteerd! Je hebt de eerste twee hoofdstukken gelezen en je bent nu gereed om te leren over de enkele specifieke manieren waarop je waarschijnlijk irrationeel handelt met geld. Sorry dat ik het zeg, maar vandaag is de dag dat je erachter komt dat je niet echt perfect bent. Aan de positieve kant gezien, ga je iets nieuws over jezelf leren. 

Wat bedoel je, ik ben niet perfect? We hebben allemaal bepaalde mentale vooroordelen die moeilijk te overwinnen zijn als je nadenkt over geld.

Laten we eerst met de sales beginnen. Als je merkt dat je een impulsaankoop doet omdat iets is afgeprijsd, ervaar je waarschijnlijk een effect dat bekend staat als verankering. Je geest fixeert zich op de oorspronkelijke prijs en past zich vanaf daar aan. Dat is waarom aanbiedingen effectief kunnen zijn bij het stimuleren van de verkoop. Je brein waardeert het artikel tegen de oorspronkelijke prijs, en je automatisch alles als een koopje. Het is vooral belangrijk om tijdens onderhandelen na te denken over verankering. Als je onderhandelingen aangaat tegen een hoge beginprijs, ziet iedere aanbieding van de verkoper eruit als een koopje ook al is dat het niet. 

Waar moet ik mij nog meer zorgen over maken? Een ander algemeen mentale fout is voorkeur voor bevestiging. Als je je vasthoud aan een bepaald standpunt of je hebt een idee, dan zul je eerder bewijs opmerken dat dit ondersteunt en datgene wat in tegenspraak is met de aanname buiten beschouwing te laten. Deze bevestiging kan bijzonder lastig te vermijden zijn als het gaat om investeren. Bij het bedenken van een investering scriptie moet je niet vergeten om de tijd te nemen bewijs te zoeken dat jouw grote theorie weerlegd.

De aantrekkingskracht van het publiek kan ook erg krachtig zijn. Kudde mentaliteit, wat het verlangen is om met populaire meningen mee te gaan. is wat het meeste van ons uiteindelijk doen. Het is een van de belangrijkste redenen waarom markten door een series van goede en slechte economie gaan. Cryptocurrencies in 2017 waren een perfect voorbeeld: heel veel mensen bleven aankopen doen totdat sommigen uiteindelijk digitaal katten aan het opsporen waren voor $150,00! 

Van alle vooroordelen die zijn gerelateerd tot investeren, overtreft er een allemaal. We vinden natuurlijk allemaal verliezen niet leuk en genieten van een overwinning. Wist je al dat we verliezen meer haten dan dat we genieten van een overwinning?

Dit heet afkeer van verlies en kan zo diep zitten dat het het van invloed kan zijn op  elke investeringsbeslissing die je neemt. Algemene manieren dat afkeer van verlies zich voordoet, is het niet loslaten van slechte beslissingen maken. Misschien heb je bijvoorbeeld je geld in een onbetrouwbaar aandeel gestopt dat steeds blijft dalen of je hebt moeite je verlies te erkennen. In plaats daarvan hoop je misschien op een wonderbaarlijk herstel of ben je niet bereid geconfronteerd te worden met verliezen. Hoe dan ook, het werkt voor je investeringen.

Hoe kan je rationeel zijn? 

Hopelijk kom je aan het reine met de wetenschap dat je een irrationele kant hebt. Wat kan je er aan doen?

Waar moeten we beginnen? Het blijkt dat je omgeving een grote invloed heeft op jouw acties. Je gaat bijvoorbeeld eerder een stuk joggen als je je sportschoenen bij de deur zet dan dat ze in je stinkende sporttas zitten. Dit staat bekend als een duwtje in de rug en betreft kleine veranderingen maken in je omgeving. Het kan een aanzienlijke impact hebben in je totale gedrag en op één lijn plaatsen met wat je doet en wilt. 

Hoe heeft dit betrekking op investeren? Er zijn veel duwtjes die je kan creëren om je investeringbeslissingen te verbeteren en de kans verkleinen dat je slechte keuzes maakt. Een handelsdag boek is een van de simpelste maar ook meest effectieve oefeningen die je kan uitvoeren. Ideeën van je briljante brein naar een ouderwets document verplaatsen kan je helpen om irrationele zaken te vermijden. 

Als je bijvoorbeeld het maximale bedrag noteert dat je bereid bent te verliezen op een investering, is het makkelijker om jezelf als verantwoordelijke op te stellen als het fout gaat. Als je je redenen opschrijft bij het mogelijke kopen van een investering voordat je op de koop knop drukt, helpt het je met beslissen of je het wel goed hebt doordacht of dat je slechts een gokje waagt op basis van een impuls. 

Is er iets wat ik kan doen? Voorkeur hebben voor bevestiging kan makkelijk invloed hebben op je investeringsbeslissingen. Ook als al het bewijs er is dat de investering een goed idee is, verlies nooit je scepticisme. Iets wat je kan doen is actief zoeken naar het beste argument tegen je investering voordat je een definitief besluit neemt. 

Daniel Kahneman beveelt aan om herhaaldelijk je investeringen te controleren. Hij stelt dat iedere kijk naar je prestaties in je portfolio een kans is om angst te creëren, omdat je eerder erg verdrietig wordt van verliezen die je maakt dan tevreden bent over je winst. Vaker je investeringen controleren kan ook ervoor zorgen dat je vruchteloos je beleggingen omgooit, waardoor je mogelijk degene verkoopt die het vroegtijdig goed doen en handelskosten bij je broker oplopen. 

Het is de moeite waard om in gedachte te houden dat de ergste vooroordelen verschijnen als je gedwongen bent een beslissing te overhaasten. Neem altijd een diepe adem en vind meer tijd om na te denken voordat je investeert

Profiteren van anderen hun irrationaliteit

We zijn nu beland bij de hamvraag. Kan jij als investeerder profiteren van de irrationaliteiten van anderen?

Professionele beleggers denken al jaren na over deze vraag en herkennen bepaalde terugkerende patronen in marktbewegingen die onze irrationele aard zouden kunnen weerspiegelen. Dit staat bekend als factorbeleggen en is een heel gebied dat zich focust op het kapitaliseren van onze menselijke tekortkomingen. Wat is zo’n factor dan? Het is eigenlijk marktgedrag dat zich herhaalt en beleggers de mogelijkheid biedt om te profiteren van de profiteren. De trendfactor suggereert bijvoorbeeld dat de best presterende aandelen het waarschijnlijk goed zullen blijven doen. Een gerelateerde factor die bekend staat als momentum suggereert dat aandelen die recentelijk relatief meer zijn gestegen dan hun aanhangers, dat ook zullen blijven doen. Waarde identificeert aandelen die goedkoper zijn dan de bredere markt, in de hoop dat ze na verloop van tijd beter presteren.

Er wordt seizoensgebonden ook naar prijs patronen gekeken die zijn gerelateerd aan de tijd van het jaar. De aandelenmarkt lijkt in bepaalde maanden historisch gezien beter te hebben gepresteerd. Dit leidde ertoe dat handelaren het over ‘verkopen in mei en weggaan’ hadden, en dat de markt toe was aan een ‘kerstman rally’. Het idee dat dit een goede handelsstrategie is, dit soort algemene regels volgen, klinkt waarschijnlijk een beetje vreemd. Onderzoekers hebben echter beschikbare datasets opgegraven die meer als 200 jaar terug in de tijd gaan en ontdekte dat ze de veroudering zijn doorstaan. Niet iedereen is er 100% zeker van dat deze factoren worden vervolgd in de toekomst. Het kan zijn dat 200 jaar niet lang genoeg is om de effecten willekeurig weg te werken.

Hoe gebruiken beleggers deze strategieën? Tegenwoordig zijn er talloze exchange-traded funds (ETF’s) die deze factoren voor je imiteren. Dit staat bekend als smart beta ETF’s. De iShares Edge MSCI USA Momentum factor ETF heeft als doel een momentumstrategie te implementeren. Er zijn ook ETF’s voor volatiliteit (SPLV) en aandelen die dividend uitkeren (VIG). Je kan natuurlijk ook zelf proberen te factorbeleggen, maar dan kan je beter een logboek bijhouden. Het is een goed idee als je momentum- en handelstransacties uitvoert, om op te schrijven wat voor jou werkt. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat je er beter vanaf was geweest als je je investeringen gewoon met rust had gelaten. 

Dat is alles over ons bitterzoete gedragsinvesteringspakket! Nu weet je dat je waarschijnlijk niet zo rationeel bent als je zou willen, maar je hebt nu wel een aantal manieren geleerd om het aan te pakken en er mogelijk van te profiteren!